Darbe ne zaman oldu?
Türkiye tarihinde birden fazla darbe yaşanmıştır. En son darbe girişimi 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşmiş ancak başarısız olmuştur. Bundan önce başarılı olan darbeler ve askeri müdahaleler ise 27 Mayıs 1960, 12 Mart 1971, 12 Eylül 1980 ve 28 Şubat 1997 tarihlerinde yaşanmıştır.
15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi
15 Temmuz 2016 gecesi, Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bir grup tarafından darbe girişimi başlatılmıştır. Girişim, 21:00 sularında İstanbul'da köprülerin kapatılması ve Ankara'da önemli noktaların işgaliyle başlamıştır.
Bu darbe girişimi sırasında 251 vatandaşımız şehit olmuş, 2 bin 194 vatandaşımız ise yaralanmıştır. Halk sokağa çıkarak direnç göstermiş, sabah saatlerinde girişim başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bu olay, Türkiye tarihinde halkın doğrudan müdahale ettiği ilk darbe girişimi olarak kayıtlara geçmiştir.
Türkiye'deki Önceki Darbeler ve Askeri Müdahaleler
27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen ilk askeri darbe, Adnan Menderes hükümetini devirmişti. Bu darbe sonrasında Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edilmiştir.
12 Mart 1971 tarihinde "muhtıra" olarak bilinen askeri müdahale yaşanmış, Başbakan Süleyman Demirel hükümeti istifa etmek zorunda kalmıştır. Bu dönem "12 Mart Muhtırası" olarak anılmaktadır.
12 Eylül 1980 darbesinde Kenan Evren liderliğindeki Milli Güvenlik Konseyi yönetime el koymuştur. Bu darbe, yaklaşık 3 yıl süren askeri yönetim dönemini başlatmıştır.
28 Şubat Süreci
1997 yılında yaşanan 28 Şubat süreci "postmodern darbe" olarak nitelendirilmektedir. Bu süreçte doğrudan askeri müdahale olmamış, ancak Başbakan Necmettin Erbakan liderliğindeki hükümet istifa etmek zorunda kalmıştır.
Bu dönem, medya ve sivil toplum kuruluşlarının da aktif rol oynadığı bir süreç olarak tarihe geçmiştir. Süreç, yaklaşık bir yıl boyunca etkilerini sürdürmüş ve siyasi dengeleri önemli ölçüde değiştirmiştir.
Darbelerin Türkiye'ye Etkileri
Türkiye'de yaşanan darbeler ve askeri müdahaleler, ülkenin demokratik gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir. Her darbe dönemi sonrasında yeni anayasalar hazırlanmış ve siyasi sistem yeniden şekillenmiştir.
Ekonomik açıdan da darbeler büyük kayıplara neden olmuş, uluslararası ilişkilerde güven sorunu yaratmıştır. 15 Temmuz sonrasında ise darbe girişiminin başarısız olması, Türk demokrasisinin güçlendiği şeklinde yorumlanmıştır.